کامپاند چیست؟

کامپاند،ترکیبی از مواد پلیمری مانند انواع گریدهای پلی‌اتیلن و مواردی از این قبیل است که به منظور افزایش خواص فیزیکی، مکانیکی و حرارتی، به مواد اولیه، اضافه می‌شود. این کامپاندها عموماً به شکل گرانول، تولید شده‌ و مورد استفاده در ترکیبات محصولات پلیمری مختلفی قرار می‌گیرند.

به عبارت دیگر، کامپاند شامل مخلوطی از چند نوع پایه پلیمری با افزودنی‌هایی جهت بهبود ساختار و خواص محصول تولیدی، می‌شود.

ویژگی ساختاری کامپاند پلیمری

کامپاند از سه جزء اصلی در ساختار خود تشکیل شده است که برای افزایش خواص محصول به کار گرفته می‌شود. این سه جزء شامل پایه پلیمری، عامل سازگار و دیگر افزودنی‌ها است. بنابراین کامپاند باید به محصولی که خود نیز پایه پلیمری دارد، افزوده شود تا بتواند راحت‌تر با آن ادغام شود. وظیفه جزء دوم نیز ایجاد سازگاری بین کامپاند و محصول است تا بتواند به طور یکنواخت با محصول ترکیب شود. در غیر این صورت کامپاند در مواد پلیمری به طور یکنواخت و پیوسته پخش نخواهد شد. جزء سوم کامپاند، باعث بهبود خواص و ویژگی‌های محصول نهایی شده، که برخی از انواع آن‌ها نیز، منجر به تغییر رنگ در قطعه نهایی می‌شود.

معروفترین انواع کامپاندها

به طور کلی در بسیاری از کاربردها نیاز داریم تا به پایه های پلیمری، مواد دیگری هم اضافه کنیم تا خواص خاصی را بدست بیاوریم. دو نوع از رایج ترین کامپاندهای پلیمری، کامپاند پلمیری پلی اتیلن و کامپاند پلیمری پروپیلن هست. در واقع زمانی که به پلیمری از نوع ساختار پلی اتیلن افزودنی هایی اضافه می کنیم، حاصل کار کامپاند پلیمری پلی اتیلن است و در مقابل وقتی به پلیمری از نوع ساختار پروپیلن افزودنی هایی اضافه شود حاصل، کامپاند پلیمری پلی پروپیلن است.صنایع مختلف بستگی به کاربردهای مورد نظر در تولید محصولاتشان، از کامپاندهای پلیمری استفاده می کنند. در بسیاری از صنایع، استفاده از هر دو امکان پذیر است ولی به طور کلی به دلیل خواصی که پلی اتیلن ها دارند بیشتر در صنایع بسته بندی، خودروسازی و… بکار گرفته می شوند و به دلیل خواصی که پروپیلن ها دارند در صنایعی مثل لوله، لوازم خانه و… بیشتر بکارگرفته می شوند.

کامپاند پلی اتیلن

کامپاند پلی‌اتیلن یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین انواع کامپاند است که در تولید لوله‌های پلی‌اتیلنی مخصوص آب‌رسانی کاربرد فراوان دارد. این نوع کامپاند متشکل از یک سری ضایعات صنعتی و دیگر مواد شیمیایی است که از خواصی مانند مقاومت بالا در برابر تابش نور مستقیم خورشید و انواع ضربه‌های مکانیکی برخوردار است. کامپاند نامبرده، در عین برخورداری از کیفیت ایده‌آل، از قیمت مناسبی برخوردار است؛ به همین دلیل قابلیت رقابت با بازارهای خارجی مشابه خود را نیز دارد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین گریدهای کامپاند پلی اتیلن می‌پردازیم.

  1. پلی اتیلن سبک با دانسیته پایین (LDPE): این پلی اتیلن دارای استحکام کششی کمی است و از دیگر خصوصیات آن می توان به انعطاف پذیری و امکان تجزیه بوسیله میکروارگانیسمها اشاره کرد.
  2. پلی اتیلن سنگین با دانسیته بالا (HDPE): این پلی اتیلن دارای استحکام کششی بیشتری نسبت به بقیه پلی اتیلنها است.
  3. پلی اتیلن با دانسیته متوسط (MDPE): نوع ویژه‌ای از پلی‌اتیلن است که به لحاظ ساختار پلیمری و دانسیته بینابین پلی‌اتیلن سنگین و پلی‌اتیلن سبک قرار دارد. اکثر پلی‌اتیلن‌های با دانسیته متوسط دارای ساختار خطی می‌باشند و کاربردهای ویژه‌ای مانند تولید مخازن بزرگ جهت ذخیره‌سازی آب و … دارند.
  4. پلی اتیلن سبک خطی (LLDPE): پلی اتیلن سبک خطی با اضافه کردن کومونومر بوتن نرمال به اتیلن در هنگام فرایند پلیمریزاسیون به دست می‌آید. پلی‌اتیلن سبک خطی خواص مکانیکی برتری نسبت به پلی‌اتیلن سبک دارد، به عنوان مثال با اضافه کردن آن به پلی‌اتیلن سبک می‌توان فیلم‌های پلیمری با استحکام و مقاومت کششی بالاتری تولید کرد.
  5. پلی اتیلن با وزن ملوکولی بسیار بالا (UHMWPE): پلی اتیلن با وزن مولکولی بین ۳ تا ۶ میلیون را پلی اتیلن با جرم مولکولی بسیار بالا یا UHMWPE می‌نامند. پلی اتیلن با جرم مولکولی بسیار بالا در موارد دیگری چون ساخت لوله های مقاوم در صنایع نفت و گاز، لوله های تخلیه پسماند و… استفاده دارد.